این سوال از طرف خیلی از مدیران سرورهایی که سرور یا لایسنس‌های‌شان را از ما تهیه کردند پرسیده می‌شود که؛ چطور می‌توان سرعت سایت‌های روی سرور را افزایش داد و اصولاً سرعت فعلی مناسب هست یا خیر؟ به همین دلیل قصد پاسخ‌گویی به این سوال کلی را در این آموزش، از مرکز آموزش وبنولوگ خدمت شما دوستان داریم.
سرعت فعلی سایت‌ها را چطور اندازه گیری کنیم؟
اول از همه بد نیست ببینیم که سایت‌های روی سرور ما آیا از سرعت مناسبی برخوردار هستند یا خیر. برای این کار اولیه‌ترین راهکار این است که مرورگرمان را باز کنیم و نشانی یکی از سایت‌های روی سرور را وارد کنیم و ببینیم که آیا سایت با سرعت مناسبی باز می‌شود یا خیر. این روش هر چند ساده‌ترین و سریع‌ترین است. اما دقیق نیست. چون ممکن است به علت کم بودن سرعت خط اینترنت ما، به اشتباه متوجه شویم که سایت کند است! در حالی که چنین نیست.
پس علاوه بر استفاده از مرورگر، مخصوصاً اگر یاد داشته باشید که از ابزار Devopoer Tools مرورگر هم استفاده کنید، می‌بایستی از یک سرویس اینترنتی هم برای سنجش سرعت سایت هم کمک گرفت. راجع به این موضوع قبلاً در مرکز آموزش نوشتیم و می‌توانید به آنها مراجعه کنید.
ممکن است سرعت سایت‌های روی سرور شما در دوره‌های زمانی خاصی تغییر کند. مثلاً اوایل صبح سرعت خوبی داشته باشد. در حالی که سر ظهر سرعت آن به دشت افت کند! این موضوع نشان دهندهٔ افزایش بازدید سایت‌های روی سرور در این مدت زمان‌ها است. پس باید هم پیکربندی سرور خود را بازبینی کنید. هم اگر بتوانید از راه‌کارهای نرم افزاری و سخت افزاری بهتری استفاده کنید، نباید دریغ کرد.
برخی اوقات هم ممکن است به صورت مقطعی به شدت سرعت سایت‌های شما افت کند! این امر می‌تواند به دلیل فشار شدید حمله‌ای باشد که معمولاً از نوع DDOS یا Brute Force است که روی سایت‌ها در حال اتفاق افتادن است. در این گونه مواقع هم با پیکربندی صحیح استفاده از راه‌کارهای سخت افزاری و نرم افزاری به صورت ترکیبی، می‌توانند به شما کمک کنند.
ارتقاء سخت افزاری سرور
گاهی از اوقات کاهش سرعت سایت‌ها به این دلیل که سخت افزار سرور شما از جمله CPU و Memory و یا I/O که مربوط به خواندن و نوشتن روی هارد است، دیگر جوابگوی نیاز بازدید کنندگان سایت‌های روی سرور شما نیستند! پس باید آنها را ارتقاء دهید.
نرم افزارهای زیادی برای سیستم‌عامل‌هایی مثل لینوکس، از قبیل Munin وجود دارند که در اصل جزء برنامه‌های مانیتورینگ سرور محسوب می‌شوند. میزان استفاده تمامی منابع را رصد می‌کنند و به صورت نموداری به شما نشان می‌دهند. این نرم افزارها خیلی راحت می‌توانند در تشخیص برای ارتقاء سخت افزاری و یا حتی نرم افزاری سرور به شما کمک کنند. در کنترل پنلی مثل سی پنل خیلی راحت امکان نصب Munin تنها با چند کلیک ساده وجود دارد.
برای ارتقاء سخت افزاری روی سرور مجازی این کار معمولاً خیلی ساده امکان‌پذیر است. حالا یا خودکار و یا درخواست از طریق پشتیبانی برای ارتقاء سخت افزاری، با حفظ تمامی پیکربندی‌ها و اطلاعات روی سرور، این ارتقاء انجام می‌پذیرد. اما برای سرورهای اختصاصی ممکن است رویه کمی پیچیده باشد که نیاز به دانش فنی مورد نیاز برای اعمال این تغییرات است. مثلاً اگر قصد تغییر هارد از HDD به SSD را داشته باشید، این جابجایی اطلاعات بسیار حساس و نیازمند دانش لازم است. قابل ذکر است که هاردهای SSD از سرعت بسیار بالاتری نسبت به هاردهای معمولی برخوردار هستند و همین یک عامل تاثیر به‌سزایی در افزایش سرعت سایت‌ها دارد. البته بسته به شرایط باید دید که بهترین انتخاب چیست.
ارتقاء نرم افزاری سرور
گاهی از اوقات به جای اینکه دست به سخت افزارهای سرور خود بزنید، یا جایگزین کردن یک نرم افزار با معادلی بهتر، سرعت به طرز چشمگیری بهبود می‌یابد. مثلاً در حالتی که روی سرور شما بار زیادی نیست، وب سرور Apache خیلی خوب می‌تواند پاسخگوی نیازهای بازدید کنندگان سایت‌ها باشد. اما همین که بازدیدها افزایش می‌یابند، درخواهید یافت که دیگر این نرم افزار نمی‌تواند به خوبی پاسخ‌گو باشد. معمولاً نیاز دارید که آن را با یک نمونهٔ بهتر جایگزین کنید.
معمولاً وب سرور Litespeed به عنوان یک جایگزین عالی در نظر گرفته می‌شود که با همان سخت افزار، بهره‌وری بسیار خوبی را از خود نشان می‌دهد. اگر نخواسته باشید از نظر سخت افزاری ارتقایی را روی سرور بدهید، پس استفاده از این وب سرور ایدهٔ خوبی است. لایت‌اسپید بر خلاف آپاچی رایگان نیست، پس نیاز است که لایسنس آن را تهیه کنید که ما در قسمت فروش لایسنس‌ها روی سایت، آن را ارائه می‌کنیم.
در خیلی از مواقع هم لایت اسپید در مقایسهٔ با آپاچی در برابر حمله‌ها خیلی بهتر عمل می‌کند. پس می‌تواند حتی جلوی افت ناگهانی سرعت سایت‌ها به علت حملات را تا حد زیادی بگیرد.
درست است که مهم‌ترین نرم افزار در رابطه با سرعت سایت‌های سرور، Web Server است. اما نرم افزارهای دیگری مثل خود کنترل پنل که می‌تواند سی پنل یا دایرکت ادمین باشند، هم در سرعت سایت‌ها تاثیر گذارند. کنترل پنلی مثل دایرکت ادمین از منابع کمتری استفاده می‌کند؛ پس سبک‌تر است و بهتر می‌تواند پاسخگوی نیاز بازدید کنندگان سایت‌ها باشد. در حالی که کنترل پنلی مثل سی‌پنل کمی سنگین است و سروری که قصد نصب سی‌پنل روی آن را دارید، باید قدرتمندتر باشد.
در کنار این توضیحات بد نیست به نرم افزارهای Load Balancing هم اشاره‌ای کنیم که برای متعادل کردن بار روی سرور، می‌توان از یک چنین راه‌حل‌هایی هم روی سرور برای بهبود سرعت سایت‌ها و همچنین کاهش اثرات تخریبی حملات استفاده کرد.
این‌ها همگی معمولاً راه‌کارهایی بودند که روی خود سرور پیاده سازی می‌شدند. سرویس‌های خارجی مثل کلودفلیر هم هستند که با فعال کردن آنها روی سایت‌های روی سرور می‌توان به افزایش سرعت سایت‌ها به علت فعال کردن قابلیت CDN و همچنین رد اثر حملات کمک شایان توجهی کرد.
با این توضیحات امیدواریم که توانسته باشیم اطلاعات هر چند کم اما مفیدی را به نظر شما رسانده باشیم. برای کسب اطلاعات بیشتر قطعاً نیاز است تا دیگر آموزش‌های مرکز آموزش را مطالعه فرمایید. مثلاً بخشی فقط مختص آموزش‌های لایت اسپید وجود دارد که مثلا اگر قصد استفاده از این وب سرور را داشته باشید، این بخش اطلاعات لازم را به شما خواهد داد.
